یافته های پژوهشی در ارتقای کیفیت زندگی بشر و توسعه سطح رفاه جامعه و تحولات اقتصادی و اجتماعی بین المللی نقش بسزایی ایفا می کنند اما این یافته ها تا زمانی که جنبه کاربردی پیدا نکنند و به بازار عرضه نشوند یا در دسترس متقاضیان قرار نگیرند از اهمیت لازم برخوردار نخواهند بود و هزینه های تحقیق را جبران نخواهند کرد. سهیم کردن پژوهشگران در دستاوردهای ناشی از تجاری شدن پژوهشهای آنان یکی از عوامل مؤثر در توسعه امر پژوهش در کشورهای توسعه یافته است.
هر سال بالغ بر ۱۰۰۰ میلیارد دلار در دنیا صرف تحقیق و توسعه می شود که این رقم حدود ۲ درصد تولید ناخالص داخلی دنیا را تشکیل می دهد و در برخی از کشورهای توسعه یافته این رقم به ۴ درصد GDP آنها نیز بالغ می شود.
به طور کلی واحدهای تولیدی – صنعتی یا مراکز تجاری در صورتی حاضرند بودجه های هنگفتی برای تحقیق صرف کنند یا در اختیار دانشگاهها و انستیتوهای پژوهشی قرار دهند که یافته های پژوهشی قابلیت تجاری شدن را داشته باشند. افزایش حجم تجارت جهانی در دو دهه اخیر و رسیدن آن به مرز ۳۱ تریلیون دلار عمدتا ناشی از تجاری شدن دستاوردهای پژوهشی است. محققان به طور مستمر تلاش می کنند که کالاهای جدیدی ابداع و به بازار عرضه کنند که مشابه آنها قبلا وجود نداشته باشد یا از ویژگیهای نوینی برخوردار باشند. از آنجا که در دنیای امروز چرخه حیات (LIFE CYCLE) کالاها به سبب تحولات سریع تکنولوژیکی بسیار کوتاه است،پژوهشگران از طریق همگرایی تکنولوژیکی TECHNOLOGY CONVERGENCE سعی می کنند کاربردهای متنوع و متعددی برای هر یک از کالا ایجاد کنند و میزان تقاضا و دوره ماندگاری آن را در بازار افزایش دهند. برای روشن شدن موضوع یاد آور می شویم هنگامی که موبایل اختراع و به بازار عرضه شد صرفا ابزاری برای مکالمه – بدون استفاده از سیم – در هر زمان و مکان بود که تنها افراد متحول جامعه قدرت خرید آن را داشتند اما امروز نسل سوم و چهارم تلفنهای همراه به صدها نیاز بشر پاسخ می دهند. به نجات کوهنوردانی کمک می کنند که در زیر توده های بهمن گرفتار شده اند. نقش دستگاه الکتروکاردیوگرام را ایفاء می کنند. یا با ارسال SMS به دارنده آن به او هشدار می دهند که دارای فشار خون غیر عادی است یا پزشکان اورژانس را از وضع و موقعیت مکانی او مطلع می کنند حتی اسباب سرگرمی کودکان یا نوجوانانی را فراهم می نمایند که نمی دانند چگونه از اوقات خود بهره برداری کنند. بدین ترتیب یافته های پژوهشی کالایی را که دارای تقاضای محدود و چرخه حیات کوتاهی بود به محصولی تبدیل می کنند که ۲ میلیارد تقاضا برای آن ایجاد شده است
نگاهی به ترکیب صادرات تعدادی از کشورهای دنیا – به ویژه کشورهای صنعتی و نو صنعتی – نشان می دهد که بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد اقلام صادراتی آنها را فرآورده هایی تشکیل میدهد که حاصل تجاری شدن یافته های پژوهشی هستند. در بین این اقلام می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
– انواع رایانه، تجهیزات و دستگاههای نوین مخابراتی دستگاههای پردازش
اطلاعات، واحدهای ذخیره مرکزی دیجیتالی
– انواع ماهواره، رادار، محصولات صنایع هوا – فضا
-مواد جدیدی که از توسعه با ترکیب مواد تولید می شوند (مانند کابل فیبر نوری)
-سلاح های پیشرفته
– فرآورده های فناوری هسته ای مانند رآکتورها، دستگاههای جداسازی ایزوتوپها،
ادوات پزشکی هسته ای، کارتریج های سوخت
– سلولهای خورشیدی، نیمه هادی های حساس در برابر نور، اسکنرهای چشمی OPTICAL SCANNERS

– فرآورده های بیوتکنولوژیکی (انواع داروهای جدید، هورمونها، مواد درمانی انسانی و دامی که حاصل تجاری شدن تحقیقات ژنتیک هستند. بذرهای اصلاح شده)
– محصولات فناوری علم الحیات LIFE SCIENCE TECHNOLOGY PRODUCTS که منشاء ژنتیک ندارند مانند فرآورده های خاص کنترل بیماریها، ریشه کنی امراض و نظایر آن.
در اینجا کوشش می کنیم ضمن تعریف انواع پژوهش، فرآیند تجاری شدن انواع تحقیق را بررسی نموده و رهنمودهایی برای جهت دهی پژوهش به سمت تجارت ارائه دهیم.
انواع تحقیق
بر اساس تعریفی که توسط سازمان همکاری اقتصادی و توسعه ارائه شده و ملاک عمل بسیاری از مراکز پژوهشی قرار گرفته است تحقیقات بر چهار نوع است :
– تحقیقات بنیادین BASIC RESEARCH
تحقیقات اساسی راهبردی STRATEGIC BASIC RESEARCH
– تحقیقات کاربردی APPLIED RESEARCH –
– تحقیقات مبتنی بر تجربه EXPERIMENTAL RESEARCH
در اغلب این پژوهشهای نوآوری، ابداع، دستیابی به راه کارهای جدید برای افزایش بهره وری، بهبود کیفیت کالاها، کشف روشهای نو برای رفع مشکلات کا حل مسائل ارتقای کیفیت زند کی انسان مد نظر است. تحقیق و توسعه عبارت است از فعالیت خلاقانه ای که بطور سیستماتیک صورت می گیرد تا بر گنجینه دانش موجود بیفزاید و همزمان امکان استفاده از این گنجینه را برای کاربردهای جدید فراهم نماید. تحقیقات بنیادین عبارتست از کار تجربی یا نظری که عمدتا” به خاطر کسب دانش جدید، شناخت پدیده های موجود و حقایق قابل مشاهده OBSERVABLE FACTS انجام می گیرد و استفاده عملی یا تجاری کردن آنها در زمان حال مدنظر نیست.

تحقیقات کاربردی به تحقیقاتی گفته می شود که دانش با آگاهی جدیدی را در اختیار بشر قرار می دهد که جنبه کاربردی دارد و از طریق تجاری شدن اهداف خاصی را تحقق می بخشد یا نیازهایی را برآورده می سازد. تحقیقات مبتنی بر تجربه یا توسعه تجربی عبارتست از فعالیت مستمر و سیستماتیکی که اساس آن را دانش کسب شده از راه تحقیق یا تجربه عملی تشکیل داده و در مسیری هدایت می شود که نتیجه آن تولید مواد جدید، کالاها و ابزارهای نوبنیاد ابداع فرآیندها، سیستمها و خدمات جدیدی است که تولیدات یا فرآیندهای قبلی را به نحو ریشه ای و بنیادین اصلاح یا کیفیت آنها را بهبود می بخشند.
اهمیت توجه به نوآوری دریافته های پژوهشی
مهمترین دستاوردهای نوآوری در بنگاه های اقتصادی به شرح زیر است:
1. فراهم شدن موجبات رشد اقتصادی بنگاه در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی به مقیاس وسیع
٢. ایجاد اشتغال یا فرصتهای شغلی جدید
3. افزایش رقابت پذیری شرکتها در قلمروی گوناگون
۴. دستیابی به بازارهای جدید
۵. کسب شهرت و اعتبار بین المللی در مورادی که نوآوری از تقاضای بالایی در سطح جهانی برخوردار است.